AYHAN ÇİTİL: KANT OKUMALARI,SAF AKLIN ELEŞTİRİSİ 21. SEMİNER ÖZETİ

1. Seminerin Amacı ve İçeriği
   Bu seminer, Kant’ın “Saf Aklın Eleştirisi” adlı eserinde “İlkeler” bölümünün sonundaki genel nota ve “Fenomen-Nümen Ayrımı”na dair üçüncü ana kesime geçişi ele almaktadır. Çitil, Kant’ın saf kategoriler ile nesnel gerçeklik arasındaki ilişkiyi nasıl kurduğunu, ampirik tecrübeye dayanmadan sentetik önermeler yapılamayacağını açıklamaktadır. Bu bağlamda, kavramların sadece duyusal görüyle bağlantılı olduklarında bilgi üretimine katkıda bulunabileceği vurgulanır.
2. Ana Temalar ve Başlıklar

1. Kategorilerin Sınırları ve Görüye Bağımlılık
   Kant, kategorilerin yalnız başına bilgi sağlayamayacağını, ancak ampirik görüyle birlikte işlediklerinde bilgi üretilebileceğini belirtir. Kategoriler, nesnel gerçeklik kazanmak için mutlaka duyusal verilere dayanmak zorundadır.
2. Fenomen–Nümen Ayrımı
   Kant fenomenleri, görüde verilmiş nesneler olarak tanımlar ve bunların bilgisinin mümkün olduğunu savunur. Nümenler ise görüde verilmeyen, sadece düşüncede tasavvur edilen, fakat bilgi konusu olamayan varlıklardır. Kant, bu ayrımı kullanarak metafiziksel yanılsamaları ifşa etmeye çalışır.
3. Ontoloji Eleştirisi ve Aşkın Analitik
   Ontolojinin, tüm varlıklar hakkında konuşma iddiasının temelsiz olduğunu vurgulayan Kant, saf aklın ilkelerinin yalnızca mümkün bir deneyimin koşullarıyla bağlantılı olduğunu, kendinde şeyler hakkında bilgi veremeyeceğini belirtir.
4. Akli Görü ve Metafizik Eleştirisi
   Kant, sezgisel akıl yoluyla doğrudan bilgi edinme iddiasını reddeder. Akli görünün imkansızlığını savunarak, metafiziğin bilginin sınırlarını aştığını ve spekülatif yanılsamalara neden olduğunu ileri sürer.

3. Sonuç
   Bu seminerde Kant’ın bilgi teorisinin sınırlarını nasıl çizdiği ve saf kategorilerin sadece deneyim alanında geçerli olduğu anlatılmıştır. Kant’ın fenomen–nümen ayrımıyla metafiziğe getirdiği sınırlandırma, modern felsefenin temel taşlarından biridir. Bu çerçevede, aşkın analitiğin ötesine geçmenin mümkün olmadığı ve her bilginin duyusal temelli olduğu vurgulanmıştır.

1. Purpose and Content of the Seminar
   This seminar marks the conclusion of the “Analytic of Principles” section in Kant’s Critique of Pure Reason and transitions into the third major division—concerning the distinction between phenomena and noumena. Ayhan Çitil explores how Kant limits the application of pure categories to the realm of experience, emphasizing that without empirical intuition, synthetic judgments cannot yield knowledge.
2. Main Themes and Headings

1. Limits of Categories and Their Dependence on Intuition
   Kant argues that categories, on their own, cannot generate knowledge; they must be applied to empirical intuitions. Pure concepts of the understanding gain objective validity only when combined with sense data. Thus, categories without intuition are “empty.”
2. The Phenomenon–Noumenon Distinction
   Kant defines phenomena as objects given in intuition, which can be known, while noumena are merely thought and never intuited—thus unknowable. This distinction serves to expose the limitations of metaphysical speculation and to restrain reason within the bounds of possible experience.
3. Critique of Ontology and the Transcendental Analytic
   Kant critiques traditional ontology for assuming knowledge of things as they are in themselves. According to Kant, the principles of pure understanding apply only to conditions of possible experience and say nothing about things-in-themselves, thereby rendering speculative metaphysics invalid.
4. Rejection of Intellectual Intuition and the Limits of Reason
   Kant denies the possibility of intellectual intuition (direct rational insight), arguing that human knowledge is bound to sensibility. The seminar emphasizes that speculative metaphysics, which claims to access truths beyond experience, results in illusion rather than knowledge.

3. Conclusion
   This seminar highlights Kant’s effort to delineate the boundaries of knowledge. Pure categories apply only within the domain of possible experience, and Kant’s phenomenon–noumenon distinction plays a central role in restraining metaphysical excesses. Through this critical framework, Kant asserts that all valid knowledge must be grounded in empirical intuition.