AYHAN ÇİTİL: KANT OKUMALARI,SAF AKLIN ELEŞTİRİSİ 7. SEMİNER ÖZETİ

1. Seminerin Amacı ve İçeriği
   Ramazan arası sonrası devam edilen bu seminerde Ayhan Çitil, Kant’ın uzay ve zaman anlayışına dair temel meseleleri ele alır. Kant’ın metnine doğrudan girilmeden önce, bu iki kavramın felsefi tarih boyunca nasıl tartışıldığını, Kant’ın bu tartışmalara nasıl konum aldığını anlamaya yönelik hazırlayıcı bir çerçeve sunulur.
2. Ana Temalar ve Başlıklar

1. Uzay ve Zamanın Felsefi Derinliği
   Seminer, uzay ve zamanın felsefi anlamda ne kadar karmaşık ve yüklü kavramlar olduğunun vurgulanmasıyla başlar. Kant’ın, bu kavramlar hakkındaki tarihi tartışmalara vakıf olduğu ve bu tartışmalara doğrudan değilse de dolaylı cevaplar verdiği belirtilir.
2. Tarihsel Arka Plan: Parmenides’ten Moderniteye
   Uzay ve zaman üzerine yapılan tartışmaların tarihi bir panoraması sunulur. Özellikle Parmenides’in “düşünme ile varlık birdir” önermesiyle başlatılan metafizik mirasın, uzay ve zaman kavrayışlarını nasıl şekillendirdiği ele alınır. Kant’ın, hem rasyonalist hem de empirist yaklaşımlardan nasıl ayrıldığına dair ilk işaretler verilir.
3. Transandantal Estetik’in Felsefi Hazırlığı
   Kant’ın Transandantal Estetik bölümüne geçmeden önce, uzay ve zamanın Kant’a göre deneysel değil, a priori sezgi formları olduğu açıklanır. Kant’ın bu yaklaşımı, uzay ve zamanın dış gerçekliğe değil, öznenin yapısal duyusal koşullarına bağlı olduğu fikrini öne çıkarır.
4. Uzay ve Zamanın Metafizikteki Konumları
   Çeşitli düşünürlerin uzayı nasıl ele aldığı tartışılır: Newton uzayı “gerçek ve mutlak”, Leibniz “ilişkisel”, Berkeley ise “illüzyon” olarak görür. Kant ise bu görüşlerin ötesine geçerek uzay ve zamanı insan duyarlılığının zorunlu ve evrensel yapıları olarak tanımlar.

3. Sonuç
   Bu seminer, Kant’ın uzay ve zaman kavrayışına geçmeden önce gerekli felsefi ve tarihsel çerçeveyi oluşturur. Ayhan Çitil’in açıklamaları, Kant’ın yaklaşımının neden bir felsefi devrim anlamına geldiğini açığa çıkarır. Bir sonraki seminerde Transandantal Estetik bölümünün doğrudan okunmasına geçileceği belirtilir.

1. Seminar Objective and Content
   In this seminar, Ayhan Çitil resumes Kant readings after a Ramadhan break, focusing on the foundational philosophical problems of space and time. Rather than immediately starting with the text, he emphasizes understanding the historical and philosophical background behind these concepts, underscoring Kant’s sophisticated engagement with the history of philosophy.
2. Key Themes and Topics

1. Philosophical Significance of Space and Time
   The seminar opens with a reflection on how Kant engages with space and time as two of the most intricate and historically charged philosophical concepts. Çitil highlights Kant’s acute awareness of earlier philosophical debates, noting his careful, implicit responses to thinkers like Parmenides.
2. Historical Lineage of the Space-Time Debate
   A brief historical overview is provided, tracing the notions of space and time back to early Greek philosophy. Particular attention is given to Parmenides’ identification of thought and being, which influences later metaphysical treatments. This context is used to underline Kant’s break from both rationalist and empiricist assumptions.
3. Kant’s Innovation in the Aesthetic
   The seminar prepares for a deeper engagement with the “Transcendental Aesthetic,” where Kant formulates space and time not as empirical realities but as a priori forms of intuition. Çitil points out that Kant offers a radical perspective by presenting space and time as subjective conditions of sensibility that structure experience.
4. Space and Time in the History of Metaphysics
   Çitil discusses how different thinkers have understood space either as a real entity (Newtonian physics), as a relation (Leibniz), or as illusion (Berkeley). Kant, by contrast, repositions space and time as the necessary forms of human intuition, thus founding a new epistemological model.

3. Conclusion
   The seminar provides essential preparatory groundwork for Kant’s transcendental analysis of sensibility. By weaving historical context with philosophical clarification, Ayhan Çitil facilitates a deeper grasp of why Kant’s treatment of space and time marks a turning point in modern thought. The next session is expected to delve directly into Kant’s own articulation of space and time in the “Transcendental Aesthetic.”