EKREM DEMİRLİ, İSLAM DÜŞÜNCESİNDE VELAYET 25. SEMİNER ÖZETİ

Bu seminer, İbnü’l-Arabî’nin tasavvuf felsefesi bağlamında “Kerem Hazineleri” kavramını derinlemesine incelemektedir. Hakîm Tirmizî’nin soruları üzerinden, ilahi lütuf, insanın Tanrı ile ilişkisi ve tasavvufi bilgiyi anlamaya yönelik metafizik yorumlar ele alınmıştır. Seminer, insanın yaratılış amacı, peygamberlerin rehberliği, manevi hazine kavramları ve İbnü’l-Arabî’nin Kerem merkezli ahlak ve metafizik anlayışını ön plana çıkarır.

Ana Temalar

  1. Kerem Kavramı ve İlahi Lütuf:
    • “Kerem,” Tanrı’nın rahmet ve lütfunun temel metafizik açıklaması olarak ele alınmıştır.
    • İbnü’l-Arabî’ye göre, yaratılış, Tanrı’nın “Kerem” sıfatının bir tezahürüdür ve insanın varlığı, tamamen bu lütfa dayanmaktadır.
  2. İnsan ve Tanrı İlişkisi:
    • İnsan ve Tanrı arasındaki ilişkinin sürekli bir lütuf ve inayet üzerine kurulu olduğu belirtilmiştir.
    • İnsan, Tanrı’dan gelen Kerem’in aracısı olarak değerlendirilmiş, fiillerin Tanrı’nın iradesiyle gerçekleştiği vurgulanmıştır.
  3. Kerem Hazineleri ve Manevi Bilgi:
    • Kerem Hazineleri, Tanrı’nın insana kendisini tanıma ve anlaması için sunduğu metafiziksel ve manevi kaynaklar olarak yorumlanmıştır.
    • Bu hazineler, ilahi isimlerin ve sıfatların insan üzerindeki etkilerini ve tecellilerini kapsar.
  4. Sünni Tasavvuf ve Kelam Eleştirisi:
    • İbnü’l-Arabî’nin Kerem anlayışı, geleneksel Sünni tasavvufun ve kelamın “ciddiyet” eleştirileriyle karşılaştırılmıştır.
    • Umut odaklı bir dindarlık anlayışı sunan İbnü’l-Arabî, fiillerin sonuçlarını Tanrı’nın lütfuna bağlayarak tasavvufa yeni bir metafizik yaklaşım kazandırmıştır.
  5. Metafizik Boyutta İbadet ve Amel:
    • İbadet ve amelin, Tanrı’nın Kerem hazinelerini temaşa etmek ve tefekkür etmek için bir araç olduğu belirtilmiştir.
    • İnsan, fiillerini Tanrı’nın Kerem’inden kaynaklanan bir lütuf olarak anlamalı ve fiillerini sahiplenmemelidir.
  6. Kerem’in Ahlaki ve Metafizik Anlamı:
    • Kerem, ahlaki cömertliğin ötesinde, metafizik bir bağlamda Tanrı’nın sınırsız varlık verme özelliğini temsil eder.
    • İbnü’l-Arabî, bu kavramın ilahi irade, yaratılış ve ahiret düşüncesi üzerindeki etkilerini açıklamıştır.

Sonuç

Bu seminer, İbnü’l-Arabî’nin Kerem kavramına dayalı metafizik anlayışını ve bu anlayışın tasavvuf felsefesi içindeki merkezi rolünü ele alır. Kerem’in ahlak ve metafizikteki yeri, insanın yaratılış amacı ve Tanrı ile ilişkisi üzerinden yeniden yorumlanmıştır. İbnü’l-Arabî’nin bu konudaki fikirleri, İslam düşüncesine yeni bir perspektif kazandırmış, geleneksel tasavvuf ve kelam anlayışlarına eleştirel bir katkı sunmuştur.

 

This seminar provides an in-depth exploration of the concept of “Treasures of Generosity” (Kerem Hazineleri) within the framework of Ibn al-Arabi’s Sufi philosophy. Through Hakîm Tirmizî’s questions, the seminar examines divine grace, the relationship between God and humanity, and metaphysical interpretations of Sufi knowledge. It emphasizes the purpose of human creation, the role of prophetic guidance, and Ibn al-Arabi’s ethics and metaphysics centered on generosity (Kerem).

Key Themes

  1. The Concept of Generosity and Divine Grace:
    • “Kerem” is analyzed as the core metaphysical explanation for God’s mercy and grace.
    • According to Ibn al-Arabi, creation itself is a manifestation of God’s generosity, and human existence is entirely rooted in this divine grace.
  2. The Relationship Between Humanity and God:
    • The relationship between humanity and God is described as one of continuous grace and favor.
    • Humans are seen as intermediaries of God’s generosity, with actions occurring solely through God’s will.
  3. Treasures of Generosity and Spiritual Knowledge:
    • The “Treasures of Generosity” represent the metaphysical and spiritual resources granted by God to enable humans to know and understand Him.
    • These treasures encompass the effects and manifestations of divine names and attributes on humanity.
  4. Critique of Sunni Sufism and Kalam:
    • Ibn al-Arabi’s understanding of Kerem is contrasted with the traditional Sunni Sufism and Kalam, which often critiqued such perspectives for lacking “seriousness.”
    • Ibn al-Arabi proposes a hope-centered religious life, connecting human deeds to divine grace rather than merit.
  5. Metaphysical Dimension of Worship and Action:
    • Worship and action are portrayed as tools for contemplating and observing the Treasures of Generosity.
    • Humans are encouraged to view their deeds as stemming from God’s grace and to refrain from claiming ownership of them.
  6. The Ethical and Metaphysical Significance of Generosity:
    • Generosity transcends moral generosity, representing God’s boundless act of giving existence itself.
    • Ibn al-Arabi explains the implications of this concept for divine will, creation, and eschatology.

Conclusion

This seminar highlights Ibn al-Arabi’s metaphysical worldview centered on the concept of divine generosity (Kerem) and its pivotal role in Sufi philosophy. The seminar reinterprets the relationship between creation, humanity, and God through the lens of Kerem. Ibn al-Arabi’s approach offers a novel perspective in Islamic thought, providing a critical contribution to traditional Sufi and Kalam interpretations.