EKREM DEMİRLİ, İSLAM DÜŞÜNCESİNDE VELAYET 27. SEMİNER ÖZETİ

Bu seminer, İbnü’l-Arabî’nin “ubudiyet” (kulluk) kavramı çerçevesinde ilahi isimlerin insan üzerindeki etkilerini ve insanın metafizik boyuttaki konumunu tartışır. Hakîm Tirmizî’nin soruları üzerinden ubudiyetin anlamı, ilahi isimlerle ilişki kurmanın boyutları ve kulluğun insanın yaratılış sürecindeki rolü analiz edilmiştir. Ayrıca, “İbnü’l-Vakt” ve “Esma” kavramlarının tasavvuf felsefesindeki yeri detaylı şekilde ele alınmıştır.

Ana Temalar

1. Ubudiyetin Anlamı ve İnsanın Rolü:
   • Ubudiyet, insanın yaratılışındaki “değersizlik” metaforuyla ilişkilendirilmiş ve bu durumun Tanrı’nın lütuflarının tecellisi olarak yorumlandığı belirtilmiştir.
   • Kulluk, insanın varoluşsal durumunu hatırlaması ve ilahi isimlere göre bir anlam kazanması olarak tanımlanmıştır.
2. İlahi İsimlerle Kulluk İlişkisi:
   • Her ilahi ismin kendine özgü bir kulluk biçimi olduğu ve bu isimlerin insanda farklı şekillerde tecelli ettiği ifade edilmiştir.
   • İnsan, o anda tecelli eden isme uygun bir şekilde davranmalı ve buna göre ibadet etmelidir.
3. İbnü’l-Vakt Kavramı:
   • İbnü’l-Vakt, insanın an içerisinde mevcut olan ilahi isme göre yaşaması ve davranması gerektiğini ifade eder.
   • Bu kavram, modern dünyada “anda olmak” düşüncesinden farklı olarak, ilahi isimlerin sürekli tecellisiyle bağ kurulmasını içerir.
4. İbadet ve Esma İlişkisi:
   • İbadetler, sadece birer kural olmaktan öte, ilahi isimlerin talimi olarak değerlendirilmelidir.
   • Namaz, oruç ve diğer ibadetlerin temelinde ilahi isimlerin belirleyici olduğu vurgulanmıştır.
5. Manevi ve Duyusal Cennet Ayrımı:
   • Manevi cennet, insanın ilahi isimlerle kurduğu bilinçli ilişkiden doğarken, duyusal cennet ibadetlerin ödülü olarak görülmüştür.
   • Bu iki cennet, insanın hem ruhsal hem de fiziksel boyutları üzerinden analiz edilmiştir.
6. İnsan Doğası ve Sabır Kavramı:
   • Sabır, insan doğasının aceleci ve gaflete açık yapısını aşarak ilahi takdire uyum sağlamayı ifade eder.
   • Sabır ile tahammül arasındaki fark, insanın doğa ve metafizik düzeydeki durumuyla ilişkilendirilmiştir.

Sonuç

Bu seminer, ubudiyetin ilahi isimler ve insan arasındaki ilişkiyi nasıl şekillendirdiğini derinlemesine inceler. İbnü’l-Arabî, kulluğun yalnızca fiziksel ibadetlerden ibaret olmadığını, aynı zamanda ilahi isimlerin sürekli tecellisiyle insanda bir dönüşüm yarattığını savunur. “İbnü’l-Vakt” ve esma kavramları, insanın ruhsal gelişimi için temel kavramlar olarak ele alınmıştır. Manevi ve duyusal cennet ayrımı ise insanın dünya ve ahiret yaşamındaki metafizik boyutlara ışık tutar.

 

This seminar examines the concept of “ubudiyyah” (servanthood) within Ibn al-Arabi’s mystical philosophy, focusing on the influence of divine names on humans and humanity’s metaphysical position. Through Hakîm Tirmizî’s questions, it analyzes the meaning of servanthood, the dimensions of engaging with divine names, and the role of servanthood in the process of human creation. Additionally, the concepts of “Ibn al-Waqt” and “Asma” (divine names) are explored in the context of Sufi philosophy.

Key Themes

1. The Meaning of Servanthood and Humanity’s Role:
   • Servanthood is connected to the metaphor of human “insignificance” in creation, which paradoxically reflects the manifestation of God’s grace.
   • It is described as the act of remembering one’s existential state and attaining meaning through alignment with divine names.
2. The Relationship Between Servanthood and Divine Names:
   • Each divine name has its unique mode of servanthood, and these names manifest differently in human behavior.
   • Humans are encouraged to act in accordance with the divine name manifesting at a given moment.
3. The Concept of Ibn al-Waqt (Child of the Moment):
   • Ibn al-Waqt refers to living and acting in alignment with the divine name prevailing at a particular moment.
   • Unlike modern interpretations of “being in the moment,” this concept emphasizes the continuous connection to divine manifestations.
4. Worship and Its Relationship with Divine Names:
   • Worship is not merely about adherence to rules but should be understood as training in divine names.
   • Rituals such as prayer and fasting are fundamentally shaped by specific divine names.
5. The Distinction Between Spiritual and Sensory Paradise:
   • Spiritual paradise arises from a conscious connection with divine names, while sensory paradise is the reward for acts of worship.
   • These two forms of paradise highlight the dual aspects of humanity’s spiritual and physical dimensions.
6. Human Nature and the Concept of Patience:
   • Patience is defined as overcoming the impulsive and heedless aspects of human nature to align with divine decree.
   • The distinction between patience and endurance is linked to the tension between humanity’s natural instincts and metaphysical aspirations.

Conclusion

This seminar provides a profound exploration of how servanthood is shaped by the relationship between divine names and humanity. Ibn al-Arabi argues that servanthood extends beyond physical rituals, embodying a transformative process driven by the continual manifestation of divine names. The concepts of “Ibn al-Waqt” and divine names are central to spiritual development, while the distinction between spiritual and sensory paradise sheds light on the metaphysical dimensions of worldly and afterlife experiences.