EKREM DEMİRLİ, İSLAM DÜŞÜNCESİNDE VELAYET 28. SEMİNER ÖZETİ

Bu seminer, İbnü’l-Arabî’nin tevhid (birlik) kavramını derinlemesine ele aldığı bir inceleme sunar. Hakîm Tirmizî’nin sorularına verilen yanıtlar üzerinden, Allah’ın isim ve sıfatlarının çokluğu ile varlığın birliği arasındaki ilişki tartışılmıştır. Seminer, tezatların uyumu, ilahi niteliklerin birliği ve varlık-çokluk ilişkisi gibi metafiziksel konuları kapsamlı bir şekilde analiz eder.

Ana Temalar

1. Tevhid ve İlahi Birlik:
   • İbnü’l-Arabî, tevhidin yalnızca Tanrı’nın varlığını değil, aynı zamanda irade ve kudretini de içerdiğini vurgular.
   • Tezat isimler (örneğin, El-Zahir ve El-Batın) arasında çatışma olmadığını, aksine bu isimlerin Tanrı’nın mutlak birliğini oluşturduğunu ifade eder.
2. Çokluk ve Farklılık:
   • Varlıkta görülen çokluk, aslında farklılıkların bir tezahürüdür. Bu farklılıklar, Tanrı’nın isimlerinin ve sıfatlarının çeşitli yansımalarından kaynaklanır.
   • Alemdeki düzen, farklılıkların bir araya gelerek bir denge oluşturmasından doğar.
3. Tezatların Uyumu:
   • Tezatlar, Tanrı’nın birliğinde birleşir. Zahir ve Batın, Evvel ve Ahir gibi zıt isimler bir çatışma yaratmaz; aksine, bunlar ilahi hakikatin birliğini gösterir.
   • Bu uyum, Tanrı’nın sıfatlarının birbiriyle ahenk içinde çalışmasını sağlar.
4. Hak ve Varlık İlişkisi:
   • İbnü’l-Arabî, varlığı Tanrı’nın hakikatiyle ilişkilendirir ve “Hak ile yaratma” kavramını açıklar. Varlık, Tanrı’nın “Hak” sıfatı ile yaratılır ve sürdürülebilir hale gelir.
   • “El-Hak el-Mahluk Bihi” kavramı, Tanrı’nın yaratıcı fiilinin bir yansıması olarak açıklanır.
5. Dualite ve Tevhid Problemi:
   • Tevhid kavramı, insan-Tanrı ilişkisi bağlamında dualiteyi sorgular. Tanrı’nın mutlak birliğini kavrayabilmek için dualiteye dayalı düşünceyi aşmak gerekir.
   • Tevhid, Tanrı’nın her yerde mevcut olduğunu idrak etmeyi ifade eder; bu anlayış, mekan ve varlık arasındaki yanlış algıları ortadan kaldırmayı amaçlar.

Sonuç

Bu seminer, İbnü’l-Arabî’nin tevhid öğretisini, ilahi isim ve sıfatların birliği bağlamında kapsamlı bir şekilde ele alır. Tanrı’nın mutlak birliği, farklılıkların ve tezatların uyumu üzerinden açıklanır. Varlığın Tanrı’ya dayandığı fikri, tasavvufun temel metafizik prensiplerinden biri olarak sunulur. Seminer, hem erken dönem tasavvufun hem de İbnü’l-Arabî’nin düşünce dünyasının anlaşılmasına önemli katkılar sağlar.

This seminar provides an in-depth analysis of Ibn al-Arabi’s concept of tawhid (oneness). Through Hakîm Tirmizî’s questions, the seminar examines the relationship between the multiplicity of God’s names and attributes and the unity of existence. It explores metaphysical themes such as the harmony of opposites, the unity of divine qualities, and the relationship between existence and multiplicity.

Key Themes

1. Tawhid and Divine Unity:
   • Ibn al-Arabi emphasizes that tawhid encompasses not only God’s existence but also His will and power.
   • Opposing names (e.g., Al-Zahir and Al-Batin) do not conflict but rather contribute to the manifestation of God’s absolute unity.
2. Multiplicity and Difference:
   • The apparent multiplicity in existence is a reflection of the diversity of God’s names and attributes.
   • The order in the universe arises from the balance and harmony of differences coming together.
3. Harmony of Opposites:
   • Opposites converge within God’s unity. Names like Al-Zahir (the Apparent) and Al-Batin (the Hidden) or Al-Awwal (the First) and Al-Akhir (the Last) do not contradict but affirm divine unity.
   • This harmony demonstrates how God’s attributes operate cohesively.
4. The Relationship Between Haqq (Truth) and Existence:
   • Ibn al-Arabi links existence to God’s reality and elaborates on the concept of “creation through the Truth” (El-Haqq el-Mahluk Bihi).
   • Existence is sustained by God’s attribute of Haqq (Truth) and reflects His creative act.
5. The Problem of Duality and Tawhid:
   • Tawhid challenges the perception of duality in the relationship between God and humans. To grasp God’s absolute unity, one must transcend dualistic thinking.
   • It involves recognizing God’s omnipresence and dissolving misconceptions about space and existence.

Conclusion

This seminar offers a comprehensive exploration of Ibn al-Arabi’s teachings on tawhid, focusing on the unity of divine names and attributes. God’s absolute unity is demonstrated through the harmony of differences and opposites. The idea that existence is grounded in God underscores a fundamental metaphysical principle of Sufism. This seminar significantly contributes to understanding both early Sufism and Ibn al-Arabi’s philosophical framework.