EKREM DEMİRLİ, İSLAM DÜŞÜNCESİNDE VELAYET 34. SEMİNER ÖZETİ
Ekrem Demirli’nin bu seminerinde, sevgi kavramı temel alınarak İbnü’l-Arabî’nin sudur teorisi, ilahi tecelliler ve yaratılışın metafiziksel anlamı derinlemesine ele alınmıştır. “El-Cemil” ismi çerçevesinde sevginin ontolojik ve ahlaki boyutları, Tanrı’nın aleme olan sevgisinin yaratılışla ilişkisi ve varlıklar arası sevginin ilahi rahmetin bir yansıması olarak değerlendirilmesi temel tartışma konularıdır.
Ana Temalar
- Sevginin Kaynağı ve İlahi Güzel İsmi (El-Cemil)
- Hakîm Tirmizî’nin sevginin kaynağına dair sorusu, İbnü’l-Arabî tarafından El-Cemil isminin tecellisiyle açıklanmıştır.
- Allah’ın güzellik sıfatı (el-Cemil), sevgiyi hem yaratılışın hem de varlıklar arası ilişkilerin temeli olarak sunar.
- Hadis-i Şerif’te geçen “Allah güzeldir, güzeli sever” ifadesi, estetik ve ahlak arasındaki ilişkiyi derinleştiren bir zemin oluşturur.
- Sudur Teorisi ve Yayılım Kavramı
- İbnü’l-Arabî’nin sudur teorisine göre, Tanrı’dan yayılan güzellik ve iyilik tüm varlıklara sirayet eder.
- Tecelli-i sari (yayılma tecellisi) kavramı, Tanrı’nın yaratıcı gücünün bireysel varlıklarda nasıl tezahür ettiğini açıklar.
- Sevgi ve Ahlakın Bütünlüğü
- İbnü’l-Arabî, ahlaki güzellik ile estetik güzellik arasındaki ilişkiyi vurgular. Tanrı’nın sevdiği şeyler, güzellik ve iyilikle eşdeğer kabul edilirken, sevmediği şeyler zulüm ve kıskançlık gibi ahlaki kötülüklerle ilişkilendirilir.
- İnsan ve Tanrı İlişkisi: Sevgi ve Yaratılış
- İnsanların Tanrı’ya olan sevgisi, Tanrı’nın sevgisinin bir yansımasıdır. İnsan, Tanrı’nın yaratıcı tecellisi olarak kendi varlığında ilahi sevgiyi taşır.
- İbnü’l-Arabî’ye göre, Tanrı’nın insanı sevmesi, Vedud isminin bir gereği olarak insanın yaratılmasının nedeni ve varlık sebebidir.
- Metafiziksel Kavrayış ve Varlık
- İbnü’l-Arabî’nin vahdet anlayışı doğrultusunda, alemin her bir unsuru Tanrı’nın sevgisini yansıtır. Sevginin ilahi kaynağı, varlıkların birliğini ve farklılıklarını anlamada anahtar bir rol oynar.
Sonuç
Bu seminer, İbnü’l-Arabî’nin sevgi kavramını, yaratılış ve varlıkla ilişkilendirerek derinlemesine incelemiştir. Tanrı’nın sevgi yoluyla aleme olan bağı, ahlaki ve estetik boyutlarıyla birlikte ele alınmış; varlıkların birbirini sevmesi, ilahi rahmetin bir yansıması olarak sunulmuştur. Tasavvufi düşüncenin bu önemli temaları, İbnü’l-Arabî’nin metafiziksel yaklaşımlarını anlamak için zengin bir çerçeve sunmaktadır.
This seminar focuses on the concept of love, exploring Ibn al-Arabi’s emanation theory, divine manifestations, and the metaphysical significance of creation. Through the lens of Allah’s name al-Jamil (the Beautiful), the ontological and moral dimensions of love, the relationship between God’s love for creation, and inter-creational love as a reflection of divine mercy are examined.
Key Themes
- The Source of Love and the Divine Name al-Jamil
- Hakim Tirmidhi’s question about the source of love is addressed by Ibn al-Arabi through the manifestation of al-Jamil (the Beautiful).
- Allah’s attribute of beauty underpins both creation and relationships between beings.
- The Prophetic saying, “Allah is beautiful and loves beauty,” serves as a foundation to deepen the connection between aesthetics and ethics.
- The Emanation Theory and Diffusion of Beauty
- According to Ibn al-Arabi’s emanation theory, divine beauty and goodness permeate all existence.
- The concept of tajalli al-sari (diffusive manifestation) explains how God’s creative power unfolds and is reflected in individual beings.
- The Unity of Love and Morality
- Ibn al-Arabi emphasizes the connection between moral and aesthetic beauty. What God loves aligns with beauty and goodness, while what He dislikes is associated with moral evils such as injustice and envy.
- The Relationship Between Humanity and God: Love and Creation
- Human love for God is portrayed as a reflection of God’s love for humanity. As a divine manifestation, humans carry the imprint of divine love within their essence.
- According to Ibn al-Arabi, God’s love for humanity is tied to His name al-Wadud (the Loving), making creation an expression of divine affection.
- Metaphysical Understanding of Existence
- Through Ibn al-Arabi’s perspective on unity (wahda), every element of the universe reflects divine love.
- The divine origin of love serves as a key to understanding both the unity and diversity within existence.
Conclusion
This seminar provides an in-depth analysis of Ibn al-Arabi’s concept of love, connecting it to creation and existence. The relationship between divine love and the world is explored through moral and aesthetic dimensions, presenting inter-creational love as a reflection of divine mercy. These foundational Sufi themes offer a rich framework for understanding Ibn al-Arabi’s metaphysical perspectives.