HAYRETTİN NEBİ GÜDEKLİ: KELAMA GİRİŞ 5. SEMİNER ÖZETİ

Bu seminerde, kelam ilminin varlık anlayışı ve kelamcıların varlıkla ilgili temel sorulara yaklaşımları incelenmiştir. Tartışma, mevcut ve malum, kadim ve hadis, cevher ve araz gibi temel kavramlar üzerinden ilerlemiştir.

Ana Temalar:

1. Kelamda Varlık Problemi:
   • Kelamcılar, dini hakikatlerin akıl yoluyla temellendirilmesinde varlık kavramını merkez almışlardır.
   • Malum kavramı, hem var olan (mevcut) hem de henüz var olmamış (malum) her şeyi kapsar. Bu kavram, varlık tartışmalarının başlangıç noktasıdır.
2. Kadim ve Hadis Kavramları:
   • Kadim, başlangıcı olmayan ve varlığı başka bir şeye bağlı olmayan anlamına gelir; özellikle Tanrı’nın sıfatı olarak tanımlanmıştır.
   • Hadis, başlangıcı olan ve varlığı başka bir şeye bağlı olan anlamında kullanılır. Alem (evren), kelamcılarca hadis olarak görülmüştür.
3. Cevher ve Araz:
   • Cevher, fiziksel nesnelerin nihai bölünemeyen parçalarını temsil ederken, araz, bu nesnelerin nitelikleri ve sürekliliği olmayan özelliklerdir.
   • Kelamcılar, alemi cevher ve arazlardan oluşmuş bir yapı olarak ele alır ve varlıkların bu temel bileşenler üzerinden açıklanmasını savunurlar.
4. Varlık ve Bilgi İlişkisi:
   • Varlık araştırmaları, dini inançların nesnel ve evrensel düzeyde temellendirilmesini sağlamayı amaçlar.
   • İspat-ı Vacip (Tanrı’nın varlığının kanıtlanması) delili, alemin hadis olduğu varsayımıyla temellendirilir.
5. Metodolojik Yaklaşımlar:
   • Kelamcılar, Kıyas-ı Gayb ale’l-Şahid (bilinenden bilinmeyene geçiş) ve Tahsis Delili (özgün bir belirleyicinin varlığı) gibi yöntemlerle argümanlar geliştirmişlerdir.

Sonuç:

Kelamcıların varlık anlayışı, Tanrı ile evren arasındaki ilişkinin açıklanmasında kritik bir rol oynar. Kadim ve hadis ayrımı, Tanrı’nın varlığını kanıtlama sürecinde kilit bir kavramdır. Cevher ve araz tartışmaları, alemin fiziksel ve metafiziksel yapısını anlamak için önemli bir çerçeve sunar. Bu seminer, varlık meselesini kavramsal düzeyde ele alarak kelam ilminin teolojik ve felsefi boyutlarını kapsamlı bir şekilde incelemiştir.

This seminar focused on the concept of existence in Kalam and the theologians’ approaches to fundamental questions related to existence. Discussions revolved around key concepts such as existent (mawjud) and known (malum), eternal (qadim) and created (hadith), as well as substance (jawhar) and accident (arad).

Main Themes:

1. The Problem of Existence in Kalam:
   • Theologians placed the concept of existence at the center of their efforts to rationally justify religious truths.
   • The term malum encompasses both existing (mawjud) and non-existent (malum) entities. This serves as the starting point for discussions on existence.
2. The Concepts of Eternal (Qadim) and Created (Hadith):
   • Qadim refers to that which has no beginning and whose existence is independent, often used to describe God’s attributes.
   • Hadith refers to that which has a beginning and whose existence is dependent on something else, with the universe (alam) considered hadith by theologians.
3. Substance and Accident:
   • Jawhar (substance) represents the indivisible particles of physical objects, while arad (accident) refers to the attributes and impermanent qualities of these objects.
   • Theologians viewed the universe as composed of substances and accidents, advocating for explanations of existence based on these fundamental components.
4. The Relationship Between Existence and Knowledge:
   • Investigations into existence aim to establish religious beliefs on an objective and universal basis.
   • The argument for the existence of God (isbat al-wajib) is constructed on the premise that the universe is hadith.
5. Methodological Approaches:
   • Theologians developed arguments using methods such as Qiyas al-Ghayb ala’l-Shahid (analogy from the known to the unknown) and the Argument from Particularization (takhis), emphasizing the necessity of a unique determinant.

Conclusion:

The understanding of existence in Kalam plays a crucial role in explaining the relationship between God and the universe. The distinction between qadim and hadith is central to proving God’s existence. Discussions on jawhar and arad provide a framework for understanding the physical and metaphysical structure of the universe. This seminar offered a conceptual exploration of existence, highlighting the theological and philosophical dimensions of Kalam.