KÜRŞAT DEMİRCİ: GILGAMIŞ OKUMALARI 32. SEMİNER ÖZETİ
Bu seminer, Gılgamış Okumaları’nın bu dönem için son dersi olup, genel bir değerlendirme ve 8. Tablet’e giriş niteliğindedir. Tarih, kültür, edebiyat ve sosyoloji perspektiflerinden Gılgamış Destanı’nın birey ve toplum üzerindeki etkileri ele alınmıştır. Ayrıca, Batı ve Doğu kültürlerinde bireyleşme, tiyatro geleneği, hikâyeleştirme ve psikanaliz bağlamında sinema ile edebiyatın işlevi üzerinde durulmuştur.
Ana Temalar
- Enkidu’nun Ölümü ve Gılgamış’ın Yas Süreci
7. Tablet’in tamamlanmasının ardından Gılgamış’ın Enkidu’nun ölümü karşısındaki derin üzüntüsünü işleyen 8. Tablet’e giriş yapılmıştır. Mezopotamya’da ölüm algısı ve cenaze ritüelleri, ölü hediyeleri ve yas pratikleri bağlamında tartışılmıştır. - Doğu ve Batı Kültürlerinde Anlatı ve Tiyatro Gelenekleri
Batı’daki tiyatro geleneği bireyselleşmeyi teşvik eden bir alan sunarken, Doğu’daki anlatı geleneğinin toplumsal bağlam ve kolektif hafıza üzerinden şekillendiği vurgulanmıştır. Grek-Roma tiyatro anlayışı ile Mezopotamya ve İslam dünyasındaki anlatı gelenekleri karşılaştırılmıştır. - Sinema, Hikâyeleştirme ve Psikanalitik Yorum
Sinema ve tiyatro, bilinçaltına erişebilen ve toplumsal bilinç oluşturan güçlü anlatı araçları olarak ele alınmıştır. Psikanalitik bakış açısıyla, sinema salonlarının ve tiyatro mekânlarının bireyin bilinçaltını dışa vurmasını sağlayan güvenli alanlar olarak işlev gördüğü tartışılmıştır. - Doğu ve Batı Kültürlerinde Bireyleşme Süreci
Batı kültürünün bireyselleşmeyi öne çıkardığı, Doğu kültüründe ise kolektif kimliğin baskın olduğu belirtilmiştir. Bireyin topluma karşı konumu ve bireysel özerkliğin anlatılarla nasıl şekillendiği değerlendirilmiştir. - Binbir Gece Masalları ve Gılgamış Destanı’nda Hikâyeleştirme
Binbir Gece Masalları ve Gılgamış Destanı’nın bireyleşme sürecine katkısı tartışılmış, mitolojik ve edebi formların toplumsal bilinç oluşturma işlevi değerlendirilmiştir. - Teşrifat ve Âdâb-ı Muâşeretin Kültürel Sürekliliği
Osmanlı’da Teşrifat ve Âdâb-ı Muâşeret (nezaket ve görgü kuralları) geleneği incelenmiş, modern toplumda bu tür kuralların nasıl evrildiği ve değişime uğradığı üzerinde durulmuştur.
Sonuç
Bu seminerde 8. Tablet’e giriş yapılmış, Enkidu’nun ölümü üzerine yas ve ritüeller tartışılmıştır. Doğu ve Batı anlatı gelenekleri, bireyleşme süreci ve psikanalitik bağlamda hikâyeleştirmenin işlevi ele alınmıştır. Dönemin son semineri olması nedeniyle genel bir değerlendirme yapılmış ve gelecek okumalar üzerine öngörüler paylaşılmıştır.
This seminar marks the final session of this term’s Gilgamesh Readings, providing a general evaluation and an introduction to Tablet VIII. The discussion explores the impact of the Epic of Gilgamesh on individuals and society through historical, cultural, literary, and sociological perspectives. Additionally, topics such as individualization in Eastern and Western cultures, theatrical traditions, storytelling, and the role of cinema and literature in psychoanalysis are examined.
Main Themes
- Enkidu’s Death and Gilgamesh’s Mourning Process
After completing Tablet VII, the session introduces Tablet VIII, which focuses on Gilgamesh’s deep sorrow over Enkidu’s death. The concept of death in Mesopotamian culture is explored through funerary rites, offerings to the dead, and mourning practices. - Narrative and Theatrical Traditions in Eastern and Western Cultures
While Western theatrical traditions promote individualism, Eastern storytelling is rooted in collective memory and social contexts. Greek-Roman theater is compared with Mesopotamian and Islamic narrative traditions. - Cinema, Storytelling, and Psychoanalytic Interpretation
Cinema and theater are analyzed as powerful mediums that access the subconscious and shape collective consciousness. From a psychoanalytic perspective, cinema and theater spaces function as safe zones for individuals to externalize their unconscious thoughts. - The Process of Individualization in Eastern and Western Cultures
Western culture emphasizes individual autonomy, while Eastern culture tends to prioritize collective identity. The discussion examines how narratives influence the individual’s position in society and shape personal agency. - Storytelling in One Thousand and One Nights and the Epic of Gilgamesh
The role of storytelling in personal development and cultural identity is explored through the One Thousand and One Nights and the Epic of Gilgamesh. The seminar examines how mythological and literary forms contribute to the formation of collective consciousness. - The Cultural Continuity of Etiquette and Social Conduct
The Ottoman tradition of Teşrifat and Âdâb-ı Muâşeret (codes of etiquette and social conduct) is discussed in relation to modern transformations in social behavior and cultural norms.
Conclusion
This seminar introduces Tablet VIII, focusing on mourning rituals for Enkidu and the cultural significance of death. The session also examines storytelling traditions in Eastern and Western societies, the process of individualization, and the psychoanalytic function of narratives. As the final session of the term, the discussion includes a general evaluation and a preview of future readings.