SELAMİ VARLIK: PAUL RİCOEUR VE KLASİKLERİ CANLANDIRMAK 7. SEMİNER ÖZETİ

Bu seminer, Paul Ricoeur’ün hermeneutik çerçevesinde okuma eyleminin dönüştürücü potansiyelini ele alır. Ricoeur, okuma sürecinde metin ve okur arasındaki dinamik ilişkinin yalnızca metni değil, okuru da dönüştürdüğünü savunur. Bu dönüşüm, öz-yitim ve öz-keşif arasında bir diyalektik süreç olarak tanımlanmıştır.

Ana Temalar

1. Okur ve Metnin Karşılıklı Canlanması
   • Ricoeur, bir metni yorumlamanın, hem metnin anlamını hem de okurun kimliğini dönüştürdüğünü vurgular.
   • Felsefi veya klasik metinlerle gerçek bir etkileşim, okurun değişimini de içerir. Bu değişim, yorum sürecinin temel bir ölçütü olarak değerlendirilir.
2. Öz-Yitim ve Öz-Keşif Diyalektiği
   • Ricoeur, okuma sürecinin öz-yitim ve öz-keşif süreçlerini içeren bir diyalektik olduğunu belirtir.
   • Okuma sırasında okur, günlük yaşamındaki alışılmış benliğini askıya alır (dezoryantasyon) ve hayal gücü rehberliğinde yeni bir varoluş ve anlam alanına yönlendirilir (reyoryantasyon).
3. Hayal Gücünün Rolü
   • Hayal gücü, okuma sürecinde çift yönlü bir işlev üstlenir:
     • Yıkıcı işlev: Okurun tanıdık dünyasını askıya alarak sorgulamasını sağlar.
     • Yapıcı işlev: Okurun yeni bir gerçeklik oluşturmasına katkıda bulunur.
   • Bu süreç, Husserl’in fenomenolojik epoche kavramıyla paralellik taşır ve okurun alışılmış algılarının ötesine geçmesine imkân tanır.
4. Temellük ve Temellükten Vazgeçme
   • Ricoeur, temellüğü (appropriation) metnin dünyasını okurun kendi dünyası haline getirme olarak tanımlar. Ancak bu sürecin gerçekleşebilmesi için önce temellükten vazgeçme gereklidir.
   • Bu, okurun benlik merkezli bakış açısını askıya alarak metnin dünyasına nüfuz etmesini gerektirir. Temellük, metni sahiplenmekten ziyade metnin dünyasında yaşamayı ifade eder.
5. Anlatı ve Dönüşüm
   • Özellikle edebiyat ve sinemada anlatılar, alternatif varoluş biçimlerini keşfetmenin bir aracı olarak görülür. Anlatılar, okurun varsayımlarını sorgulamasını sağlar ve yeni bakış açılarına kapı aralar.
   • Bu anlatı gücü, ahlaki ve eğitsel bağlamlarda derin bir öz-yansıtma ve etik gelişim fırsatı sunar.

Sonuç

Bu seminer, Ricoeur’ün okuma eylemini bir dönüşüm yolculuğu olarak ele alan yaklaşımını vurgular. Bir metinle etkileşime geçmek, okurun öz-yitim ve yeniden keşif süreçlerinden geçmesini sağlayarak hayal gücünün rehberliğinde yeni anlamlara ulaşmasını mümkün kılar. Ricoeur’ün yaklaşımı, yorumlamanın yalnızca metni anlamak değil, aynı zamanda metin yoluyla okurun kendini ve dünyayı yeniden tanımlamasını hedeflediğini gösterir.

 

 

This seminar explores the transformative potential of the act of reading through Paul Ricoeur’s hermeneutic framework. Focusing on the dynamic relationship between the reader and the text, Ricoeur argues that reading not only revitalizes the text but also initiates profound changes in the reader. These changes are framed as part of a dialectic process where self-loss and self-discovery intertwine.

Key Themes

1. Mutual Revitalization: The Reader and the Text
   • Ricoeur highlights that the interpretation of a text leads to mutual revitalization, where both the text’s meaning and the reader’s identity are transformed.
   • He insists that any genuine engagement with philosophical or classical texts must result in the reader’s transformation, making this change a critical criterion of interpretation.
2. The Dialectic of Self-Loss and Self-Discovery
   • Ricoeur introduces the concept of self-loss and self-discovery as a dialectic inherent to the reading process.
   • Through reading, the reader momentarily suspends their everyday self (disorientation), allowing the imagination to guide them toward new modes of existence and understanding (reorientation).
3. The Role of Imagination
   • Imagination plays a dual role in reading: it suspends the reader’s familiar world (destructive function) and simultaneously creates a new reality (constructive function).
   • This process, referred to as epoche, parallels Husserl’s phenomenological suspension, allowing the reader to critically engage with and transcend their habitual perceptions.
4. The Necessity of Appropriation and Disappropriation
   • Ricoeur defines appropriation (temellük) as the act of making the text’s world one’s own. However, this process requires an initial act of disappropriation, where the reader lets go of their ego-centeredness to engage with the text’s world.
   • Appropriation, thus, is not about possessing the text but about dwelling within the world the text projects.
5. Narrative and Transformation
   • Stories, particularly in literature and film, serve as vehicles for exploring alternative modes of being. They disorient the reader by challenging their assumptions and provide pathways to new perspectives.
   • This narrative power is crucial in moral and educational contexts, where it fosters deeper self-reflection and ethical growth.

Conclusion

This seminar emphasizes that the act of reading, as conceptualized by Ricoeur, is a transformative journey. By engaging with a text, the reader undergoes a process of self-loss and rediscovery, guided by the imagination’s dual functions. Ricoeur’s framework underscores that interpretation is not merely about understanding a text but about allowing the text to shape and redefine one’s understanding of self and the world.