AYHAN ÇİTİL: ARİSTOTELES, METAFİZİK OKUMALARI 41. SEMİNER ÖZETİ

Ana Temalar:

1. Tekil Önermeler Sorunu ve Modal Mantık
   Seminer, Aristoteles’in Metafizika IX. kitabının başlarında yer alan kuvve (dynamis), fiil (energeia) ve modalite sorunlarını yeniden gündeme getirir. Ayhan Çitil üç temel meseleyi öne çıkarır: (a) akli ve akıldışı kuvvet ayrımı, (b) iki-değerlilik ilkesi bağlamında determinizm sorunu ve (c) kuvvet teorisinin modal mantık üzerindeki etkisi. “Mümkün olan zorunludur” iddiasının yarattığı paradoks, mantıksal ve dilsel çerçevede sorgulanır.
2. Tekil Önermelerin Varlığı ve Ontolojik Sonuçları
   “Ayhan Çitil vardır” gibi tekil önermelerin gerçek birer mantıksal varlık olup olamayacağı sorusu ele alınır. Kripke’nin sabit gösterenler teorisi, özel adların önerme içindeki doğrudan göndergeleri ve isim–varlık ilişkisi detaylandırılır. “Ayhan Çitil yoktur” gibi ifadelerin hem mümkün hem de çelişkili olabileceği gösterilerek, bireyin ontolojik konumu sorgulanır.
3. Analitik Felsefede Verilen Yanıtlar
   Seminer, analitik felsefede bu sorunlara verilen farklı yanıtları ele alır: Alvin Plantinga’nın bireysel öz teorisi, David Lewis’in olasılık dünyaları ve Linsky–Zalta’nın zorunlu varlık teorisi gibi yaklaşımlar karşılaştırılır. Ancak her bir yaklaşım, ya metafizik belirsizlik, ya aşırı çoğulluk ya da göstergesel sorunlar nedeniyle eleştirilir.
4. Bireyin Metafizik Önceliği ve Önerme Merkezli Ontoloji Eleştirisi
   Çitil, bireyin önermelerden önce geldiğini ve yalnızca mantıksal cümlelerin bir bileşeni olarak görülemeyeceğini savunur. “Bu, şu” gibi işaret sözcükleri ve aşkın idrak eylemi bağlamında bireyin dile gelmeden önce var olduğu iddia edilir. Önerme merkezli ontolojilere karşı birey-merkezli bir metafizik düşünce önerilir.

Sonuç:
Bu seminer, dilsel ve mantıksal görünen problemlerin derin ontolojik etkilerini açığa çıkarır. Bireyin varlık yapısı, dildeki ifadesi ve zorunluluk–mümkünlük ilişkileri, Aristoteles’in sisteminde özgürlük ve oluş sorunlarına dair yeni bir metafizik ufuk sunar. Ayhan Çitil, bireyi merkeze alan bir metafiziğin önermelerden önce gelen varlık düşüncesine kapı araladığını ileri sürer.

Main Themes:

1. Problem of Individual Propositions and Modal Logic
   The seminar begins by revisiting the opening chapters of Book IX of Aristotle’s Metaphysics, where central problems concerning potency (dynamis), actuality (energeia), and modality are discussed. Ayhan Çitil identifies three core questions: (a) the distinction between rational and non-rational potentialities; (b) the issue of determinism in light of the principle of bivalence; and (c) the implications of Aristotle’s theory of potency on modal logic. The paradox of claiming that “what is possible must be necessary” is examined through logical and linguistic frameworks.
2. Existence of Singular Propositions and Ontological Consequences
   The seminar explores whether singular propositions (e.g., “Ayhan Çitil exists”) can be considered genuine logical entities. The discussion touches on Kripke’s theory of rigid designators, the metaphysical commitments entailed by naming, and the debate over whether proper names refer directly to entities within propositions. The tension between the necessity of truth and the contingency of individuals’ existence (e.g., “Ayhan Çitil does not exist” being a possible yet paradoxical statement) leads to an in-depth analysis of the ontological role of individuals within language.
3. Responses in Contemporary Analytic Philosophy
   The lecture engages with responses to these modal and ontological problems in analytic philosophy, particularly through the works of Alvin Plantinga (individual essences), David Lewis (possibilia and modal realism), and Linsky-Zalta (necessary existence of possible individuals). The seminar shows how each solution has its own limitations—be it metaphysical vagueness, indexicality issues, or overpopulation of possible worlds.
4. Metaphysical Priority of the Individual and Critique of Propositionalism
   Ayhan Çitil argues that the individual (or “thisness”) precedes propositional structures, and should not be considered merely as a component of logical sentences. Drawing on his prior work on the transcendental act of the intellect and the function of demonstratives (bu, şu), he challenges the dominance of a propositionalist ontology. Instead, he suggests that the individual’s metaphysical ground lies in a pre-predicative act of intellect, not in the web of propositions.

Conclusion:
This seminar exposes the deep metaphysical consequences of seemingly linguistic or logical problems, especially the ontological status of individuals and their expression in language. Ayhan Çitil suggests that a metaphysics centered on individuals—as primary over propositions—offers a more coherent path to understanding potency, necessity, and freedom in Aristotle’s system.