EKREM DEMİRLİ-KELÂBÂZÎ-et-TA’ARRUF 13. SEMİNER ÖZETİ
Dersin Amacı ve İçeriği
Bu ders, Kelâbâzî’nin et-Ta’arruf adlı eserinin son bölümünü tartışarak, tasavvufun bilgi ve amel ilişkisini nasıl kurduğunu ve “aşk” kavramı çerçevesinde imanın kuvvetlenme düzeyini nasıl tanımladığını ortaya koyar. Ekrem Demirli, seminer boyunca aşkı yalnızca duygusal bir hal değil, bilginin eyleme dönüşmesini sağlayan yüksek bir iman biçimi olarak konumlandırır. Ders aynı zamanda Klasik Düşünce Okulu’nun pedagojik modeli üzerine de önemli değerlendirmeler içerir ve dinleyicilerden sistematik bir şekilde bu dersleri yeniden dinlemeleri, ödev üretmeleri ve yazı pratiği geliştirmeleri talep edilir.
Ana Temalar ve Başlıklar
- Bilgi–Amel–İman İlişkisi
Tasavvufta aşk, bilginin eyleme dönüşmesi olarak yorumlanır. Bu Platon’un bilgi-eylem ilişkisiyle karşılaştırılır ve İslam düşüncesindeki “iman ve amel” tartışmasının merkeziliği vurgulanır. Aşk; iman, amel ve ahlakın bütünleştiği bir nokta olarak ele alınır.
- Aşk Kavramının Kavramsal Çözümlemesi
“Aşk”ın günlük duygusal anlamlarından sıyrılarak irade, kasıt, azim, teveccüh, niyet gibi kavramlarla özdeş olduğu ifade edilir. Bu bağlamda Mevlânâ ve Yunus Emre gibi sûfîlerin “aşık” sıfatı, aslında niyetin ve yönelişin kemale erdiği hâli ifade eder.
- Vecd, Galebe ve Tevacüt Kavramları
Vecd, kalbe gelen ilahi bir bilgi ya da korkunun kişiyi sarsması olarak tanımlanırken; galebe, bu halin kişinin tüm varlığını kuşatmasıdır. Tevacüt ise bu hallere ulaşmak için gösterilen çabanın adıdır. Bu kavramlar tasavvufi hallerin epistemolojik boyutunu ortaya koyar.
- Duygular ve Tahayyülatın Aşılması
Aşkın duygu değil, aklî bir idrak olduğu vurgulanır. Kalp, duyguların değil, derin aklın ve imanın merkezi olarak tanımlanır. Bu nedenle tasavvufta duygular ve hayaller kat’ul alâik (bağ koparma) yoluyla aşılır.
Sonuç
Bu ders, tasavvufta aşkın bilgiye dayalı bir iman hali olduğunu, tasavvufun kelam ve felsefeyle aynı düzlemde, bilgi-eylem ilişkisi bağlamında kurulduğunu göstermektedir. KDO’nun pedagojik modeli içinde bu tür kavramsal yoğunlukların yazı ve tebliğ üretimiyle desteklenmesi gerektiği vurgulanmıştır. Bu ders, teorik çözümlemelerin pratikte nasıl eyleme dönüştürülebileceğini göstermesi açısından serinin en kritik derslerinden biridir.
Purpose and Content of the Seminar
This final seminar in the analysis of Kelâbâzî’s at-Ta’arruf explores the relationship between knowledge and action in Sufism, centering on the concept of love (ʿishq) as a deepening form of faith. Ekrem Demirli presents love not merely as an emotional state, but as a cognitive and ethical transformation in which knowledge leads to action. The session also includes reflections on the pedagogical framework of the Classical Thought School (KDO), encouraging systematic listening, writing practice, and textual engagement from students.
Main Themes and Topics
- The Relationship Between Knowledge, Action, and Faith
In Sufi thought, ʿishq (love) is interpreted as the transformation of knowledge into action. This is compared to Plato’s view on the link between knowing and doing, and is integrated into the Islamic discourse on īmān (faith) and ʿamal (deeds). Love becomes the point at which faith, practice, and morality converge.
- A Conceptual Analysis of Love
Love is redefined beyond its everyday emotional connotations and is associated with concepts such as will, intention, determination, orientation, and devotion. Figures like Mevlânâ and Yunus Emre are not seen as emotional lovers but as perfected agents of intentional spiritual direction.
- The Concepts of Wajd, Ghalabah, and Tawājud
Wajd is the intense state caused by divine fear or awareness, ghalabah refers to its complete domination over one’s being, and tawājud is the deliberate striving for such states. These terms reveal the epistemological dimension of Sufi spiritual experience.
- Overcoming Emotions and Imagination
Love is described as a rational and cognitive state, not an emotional one. The heart is not the seat of feelings, but of deep intellect and faith. Thus, emotions and imaginative attachments must be cut off (qatʿ al-ʿalāʾiq) to achieve true spiritual discipline.
Conclusion
This seminar reframes love as an act of knowledge-based faith, and situates Sufism alongside kalām and philosophy through its treatment of the knowledge-action relationship. Within KDO’s educational model, this conceptual intensity must be reinforced through writing and presentation. It stands as one of the most pivotal lectures, showing how theoretical insights can transform into spiritual and intellectual practice.