AYHAN ÇİTİL: ARİSTOTELES, METAFİZİK OKUMALARI 5. SEMİNER ÖZETİ
Ana Temalar:
- Klasiklerle Diyalog ve Metafiziğin Güncelliği:
Seminer, Aristoteles’in metafiziğini sadece tarihsel değil, bugünkü düşünsel sorunlarla ilişkilendirerek yeniden anlamaya çalışır. Bu amaçla, Platon’un diyalektiğinden hareketle metafiziğin çağdaş bir yeniden inşası hedeflenir. Metafiziğin “ihyası”, geçmişin tekrarı olarak değil, bugünün meselelerine çözümler sunabilecek bir düşünme tarzı olarak konumlandırılır. - Platoncu Diyalektiğin Yeniden Kurulması:
Çitil, Platon’un “bir” ve “idea” kavramları ile her şeyin ilişkisinde düşünülmesini bir diyalektik zemin olarak alır. Bu doğrultuda “sayı”, “yer”, “işaret”, “can” gibi fenomenlerin Platoncu tarzda “bir”le ilişkisi içinde ele alınması önerilir. Bu, düşünülürlerin (noeta) nasıl kurulduğu, nasıl tanecikli hale getirildiği (taneleşme) gibi meselelerle ilişkilendirilir. - Kendinde Olan (Nefsü’l Emr) ve Apeiron Kavramları:
Seminerin merkezinde, “kendinde varlık” (nefsü’l emr) meselesi vardır. Bu varlık alanı, üç boyutlu düşünsel bir inşa mekanı olarak tasarlanır. Bu mekanda nesneler, “bir” ile ilişkili olarak inşa edilir ve bu bağlamda “apeiron” (belirsiz, sınırsız, sonsuz) kavramı temel bir rol üstlenir. Apeiron’un potansiyellik (dünamis) ve madde (hyle) ile ilişkisi de vurgulanır. - Küme Teorisi ve Platoncu Ontoloji:
Seminerin ikinci kısmı, Cantor’un küme kuramına geçerek “sonsuzluk” kavramının modern biçimlerini tartışır. Çitil, kümeleri, Platoncu anlamda düşünülür nesnelerle ilişkilendirir. “Küme”, yalnızca nesne topluluğu değil, aklın fiiliyle oluşturulan bir bütünlük olarak ele alınır. Bu çerçevede Cantor’un sonsuz kümeleri arasındaki farklara dair kanıtları (örneğin köşegen argümanı) açıklanır.
Sonuç:
Bu seminer, Aristoteles’in metafizik düşüncesini sadece tarihsel bir metin olarak değil, bugünün düşünce imkanlarını genişletecek bir zemin olarak ele alır. Platon’un düşünce mirası, “bir”, “apeiron” ve “diyalektik” kavramları üzerinden derinleştirilir. Çitil, felsefenin geleceği için klasiklerin yalnızca okunması değil, yeniden kurulması gerektiğini savunur.
Main Themes:
- Dialogue with the Classics and the Contemporary Relevance of Metaphysics
The seminar begins by reinterpreting Aristotle’s metaphysics not as a purely historical document but as a living framework for addressing present-day intellectual challenges. Drawing from Plato’s dialectical approach, Çitil advocates for the “revival” of metaphysics—not as repetition of the past, but as a thinking style that can offer new solutions today. - Reconstructing Platonic Dialectic
Çitil proposes a return to Platonic dialectic through concepts such as “the One” and “Idea.” Concepts like number, place, sign, and soul are analyzed in their relational structure to the One. This opens a field of inquiry into how intelligible entities (noeta) are constructed and how they undergo individuation (taneleşme), becoming thinkable objects. - The Concept of ‘That Which Is in Itself’ (Nafs al-Amr) and Apeiron
At the core of the seminar is the concept of nafs al-amr—“what is in itself.” This is imagined as a three-dimensional conceptual space in which entities are formed in relation to the One. The notion of apeiron (the indeterminate or infinite) plays a foundational role in this construction. Its relationship to dynamis (potentiality) and hyle (matter) is also emphasized. - Set Theory and Platonic Ontology
In the second half of the seminar, the discussion turns to Cantor’s set theory and the modern formulations of infinity. Çitil links sets to Platonic intelligibles, suggesting that a set is not just a collection of objects but a wholeness constituted by acts of mind. Cantor’s diagonal argument and the distinction between different infinities are examined from this metaphysical perspective.
Conclusion:
This seminar treats Aristotle’s metaphysics as a foundation for expanding philosophical thought rather than as a historical relic. Through a deep engagement with Platonic concepts such as the One, apeiron, and dialectic, Çitil lays the groundwork for reconstructing the classics in ways that illuminate modern problems. The act of philosophical revival is framed as a generative, not repetitive, process.